Diabetes door stress? Of stress door diabetes?

28. okt 2024 | Interessante weetjes

Diabetes mellitus hangt samen met stress – maar wat was er eerst?

In de afgelopen jaren zijn meerdere studies verschenen die een verband aantonen tussen psychische stress en de ontwikkeling van diabetes mellitus type 2. Maar mensen met deze aandoening blijken ook vaak subjectief meer stress te ondervinden. Dan rijst de vraag: wat was er eerst?

Maar allereerst: wat wordt er eigenlijk bedoeld met diabetes en welke rol speelt diabetes in de maatschappij?

Volgens een verslag van de WHO leden er in 2022 wereldwijd 830 miljoen mensenaan diabetes mellitus. Als een van de meest voorkomende aandoeningen is diabetes ook een van de belangrijkste oorzaken van bijkomende aandoeningen en complicaties zoals nierfalen, blindheid, beroerte, hartaanval en de noodzaak van de amputatie van de voeten. Er is sprake van diabetes mellitus als ofwel de alvleesklier niet genoeg insuline produceert, ofwel als het lichaam de geproduceerde insuline niet effectief kan gebruiken.

Naast de gangbare diabetes-types 1 en 2 zijn er nog andere vormen. Type4 staat bijvoorbeeld als zwangerschapsdiabetesbekend. Bij diabetes mellitus type 1, die vaak al in de kindertijd optreedt, wordt niet genoeg insuline aangemaakt, wat tot een absoluut insulinetekort zorgt. Type 2, de vorm die meer dan 95 % van diabetici heeft, ontwikkelt zich vaak pas gedurende het leven als het lichaam niet meer in staat is het geproduceerde insuline effectief te gebruiken. Zwangerschapsdiabetes wordt meestal veroorzaakt door hormonale veranderingen.

Diabetes type 2 wordt enerzijds door sterk genetische factoren beïnvloed en anderzijds worden de risicofactoren voor de ontwikkeling ervan vooral door de levensstijl bepaald en kunnen ze actief beïnvloed worden. De belangrijkse factoren voor het optreden van diabetes zijn een te grote inname van vetrijke voeding met obesitas als gevolg en een gebrek aan lichaamsbeweging. Daarnaast zijn een hoge bloeddruk en de eerder genoemde factor stress ook relevant.

Daarmee gaan we terug naar de oorspronkelijke vraag: veroorzaakt stress diabetes of andersom?

Wetenschappers hebben de tijdelijke opeenvolging van diabetes en subjectief waargenomen stress onderzocht. Daarbij zijn ze tot de conclusie gekomen dat stress als risicofactor geclassificeerd kan worden. Lees: gestresseerde mensen hebben een grotere kans op diabetes, vaak ook suikerziekte genoemd. Een andere studie kwam tot dezelfde conclusie. Daarbij werd onderzocht hoe het stressgehalte van studenten het optreden van diabetes beïnvloedt. Anderzijds is er een verband tussen stress en diabetes in die mate dat het subjectief waargenomen stressgehalte bij mensen met een aandoening hoger is. Het is dus allebei mogelijk: eerst stress of eerst diabetes. Of nu het stressgehalte hoog is vóór de ontwikkeling of zich erna verhoogt, speelt stress een rol bij het voorkomen van de aandoening. Een hoog stressgehalte verandert de hormoonspiegel en kan daardoor bijvoorbeeld de lichaamseigen controle van het bloedsuiker, de voeding en de lichamelijke activiteit negatief beïnvloeden. Bovendien kan het ook beïnvloeden hoe strikt je je aan een medicatieschema houdt. Of anders gezegd: hoe hoger het stressgehalte, hoe moeilijker het voor veel patiënten wordt om aandacht aan de diabetes te besteden. Of de stress er nu al voor de aandoening was of pas erna gekomen is: zelfzorg is belangrijk en mediteo kan u erbij helpen om ook in stressvolle tijden uw medicatieschema in de hand te hebben!

Bronnen